کنسرتو ویولن بتهوون

برترین کنسرتو ویولن‌ها _ شماره دوم
سال تصنیف: ۱۸۰۶
دوره: کلاسیک
مدت زمان: ۴۵ دقیقه
ارکستراسیون: فلوت، ۲ ابوا، ۲ کلارینت، ۲ فاگوت، ۲ هورن، ۲ ترومپت، تیمپانی، زهی‌ها و ویولن سولو

کنسرتو ویولن در ر ماژور اپوس(شماره‌ی اثر) ۶۱ تنها کنسرتو ویولنی‌ست که از بتهوون بجا مانده.این اثر در اجرای اولیه‌ی خود به موفقیت دست نیافت و انتقاد بسیاری را برانگیخت؛ شاید به همین دلیل بعد از آن بتهوون عطای ساخت کنسرتو ویولن را به لقایش بخشید!

دلایل شکست اولیه: اول آنکه فرانتس کلمان ویولنیست پیشروِ آن زمان به دلیل کمبود وقت، آن را بدون تمرین قبلی و تقریبا بصورت دشیفر اجرا کرد.و بین موومان اول و دوم مغلوب غرور جوانی شده و قطعاتی از خودش در حالی که ویولن را وارونه گرفته بود اجرا نمود و با این حرکات نمایشی تماشاچیان را سرگرم کرد! و خود کنسرتو را به حاشیه راند. دیگر آنکه برای مخاطبان آن دوران این اثر گیج کننده بود؛ چرا که مثل یک کنسرتو نبود.برای مثال، در آغاز قطعه ۳ دقیقه‌ی تمام مخاطب منتظر ورود سولیست می‌ماند؛ ضربات تیمپانی عجیب به نظر می‌رسید؛ وصل موومان ۲ و ۳ بدون وقفه برخلاف سنت‌های آن زمان بود؛ پایان خشن آن شوکه کننده بود و نبود ویرتوئوزیته‌ی تیپیکال آن زمان ناامیدکننده بود، و طول اثر بیش از اندازه بود.

آبروی خریداری شده: به این دلایل این اثر زیبا تا مدت‌ها به دست فراموشی سپرده شد؛ تا اینکه بعد از چند دهه در سال ۱۸۴۴ با اجرای نوازنده‌ی برجسته‌ی ویولن یوزف یوآخیم که در آن زمان ۱۲ سال سن داشت به همراهی ارکستر فیلارمونیک لندن به رهبری فلیکس مندلسون به روی صحنه رفت و به موفقیتی عظیم دست یافت.بطوری که به یکی از محبوب‌ترین کنسرتوهای ویولن تبدیل شد که آهنگسازان بزرگی چون مندلسون، پاگانینی، برامس و چایکوفسکی آن را الگوی کنسرتوهای خود قرار دادند. در حالی که کنسرتو ویولن موتزارت سبکبال و مفرح، و مانند بیشتر آثار او پر از حس شوخ‌طبعی و کودکانگی‌ست، کنسرتوی بتهوون حالتی فاخر دارد وپر از شکوه و صلابت است؛ مثل بیشتر آثار او! این اثر مانند اکثر کنسرتوهای کلاسیک از سه موومان(بخش) تند_آهسته_تند تشکیل شده است. موومان اول_آلگرو_ با ۵ ضربه‌ی تیمپانی آغاز می‌شود و حدود ۲۵ دقیقه به طول می‌انجامد و موومان‌های دوم و سوم هر کدام حدود ۱۰ دقیقه زمان به خود اختصاص می‌دهند‌. برای این اثر چندین کادانس(بخشی که توسط تکنواز بصورت بداهه و در ریتم آزاد نواخته می‌شود و نوعی به رخ کشیدن مهارت‌های نوازنده است) توسط چندین ویولنیست برجسته نوشته شده است؛ از جمله یواخیم، فریتز کرایسلر و…. در سال‌های اخیر آلفرد اشنیتکه‌ی آهنگساز، کادانس‌هایی با استایل قرن بیستمی برای این اثر فراهم کرده که گیدون کرمر ویولنیست نامی، کنسرتو را با این کادانس‌ها اجرا و ضبط کرده است.و همچنین کادانس‌هایی با الهام از موسیقی کلِزمِر(سنت موسیقایی قوم یهود) توسط آیرات ایخموراتوف برای این کنسرتو نوشته شده.

کنسرتو ویولن در ر ماژور/موومان اول لودویگ ون بتهوون
کنسرتو ویولن در ر ماژور،موومان دوم (لارگتو) لودویگ ون بتهوون
کنسرتو ویولن در ر ماژور،موومان سوم(روندو) لودویگ ون بتهوون

گردآوری و ترجمه: مهسا زرندی